علل موفّقیّت قالب مثنوی در ادبیّات فارسی و ناکامی آن در ادبیّات عربی

نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:

قالب مثنوی به همان میزان که قالبی موفّق و ارجمند در ادب فارسی است، قالبی شکست‌خورده و کم‌ارزش در ادب عربی به شمار می‌رود. دلیل یا دلایل این امر را در چه عاملی باید جستجو کرد؟ از آنجا که این نوشته بیشتر بر بررسی امور صوری قالب مثنوی تکیه دارد، ما دلایل توفیق مثنوی فارسی و اسباب شکست مثنوی عربی را در تفاوت ویژگی‌های دو عنصر اساسیِ وزن و قافیه در شعر فارسی و عربی ریشه‌یابی کرده‌ایم؛ البتّه ویژگی عناصر فرعی دیگری چون ردیف نیز در این امر بی‌تأثیر نبوده است. چنان که روشن است این مقاله در حوزۀ ادبیّات تطبیقی می‌گنجد، از این رو ما از «روش تطبیقی» بهره برده‌ایم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مثنوی: قالب شعر فارسی یا عربی؟

مثنوی یکی از قالب‌های پرکاربرد در ادبیات فارسی است و غالباً در داستان‌سرایی و شرح و بیان داستان‌های طولانی به کار می‌رود. از دیگر سو، مزدوج نیز در ادبیات عربی پیشینه‌ای کهن دارد. آیا قالب مثنوی توسط ایرانیان ابداع شده یا همان است که عرب‌ها به جای آن از واژۀ مزدوج استفاده می‌کنند؟ در این مقاله سعی شده است با توجه به کهن‌ترین مزدوج‌های ادبیات عربی و قدیم‌ترین مثنوی‌های شعر فارسی، به این پرسش پاسخ ...

متن کامل

جستاری در مضامین مشترک در ادبیات فارسی و عربی با رویکرد ادبیات تطبیقی

‏امروزه ادبیات تطبیقی شاخه ای با اهمیت از ادبیات به شمار می آید که در برر سی ها و پژوهش های ادبی ممکن است رهیافت و دستاوردهای مغتنم و ارزشمندی به همراه داشته باشد. ادبیات تطبیقی  که در زبان عربی به آن «الأدب الملقار ن» گفته می شود، شاخه ای از ادبیات، یا به تعبیر بهتر، شاخه ای از نقد ادبی است که به مقایسه میان آ ثار ادبی در زبان های مختلف می پردازد و شباهت ها و نقاط افتراق آن آثار را از جنبه ها ...

متن کامل

جستاری در مضامین مشترک در ادبیات فارسی و عربی با رویکرد ادبیات تطبیقی

‏امروزه ادبیات تطبیقی شاخه ای با اهمیت از ادبیات به شمار می آید که در برر سی ها و پژوهش های ادبی ممکن است رهیافت و دستاوردهای مغتنم و ارزشمندی به همراه داشته باشد. ادبیات تطبیقی  که در زبان عربی به آن «الأدب الملقار ن» گفته می شود، شاخه ای از ادبیات، یا به تعبیر بهتر، شاخه ای از نقد ادبی است که به مقایسه میان آ ثار ادبی در زبان های مختلف می پردازد و شباهت ها و نقاط افتراق آن آثار را از جنبه ها ...

متن کامل

پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی بررسی و نقد ادبیات تطبیقی

چکیده اقبال روزافزون دانش‌پژوهان به «ادبیات تطبیقی» تألیف و ترجمۀ آثار استواری در این باب را ضروری می‌کند. از آثار ترجمه‌شده در این حوزه، کتاب‌ ادبیات تطبیقی: پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی اثر محمد سعید جمال‌الدین و ترجمۀ سعید حسام‌پور و حسین کیانی است که هم بررسی مستقل و غیر مقابله‌ای و هم کیفیت‌سنجی آن بر اساس مقابله با متن اصلی نشان می‌دهد که این اثر، به رغم برخی نقاط قوت، بدون بازبین...

متن کامل

بررسی تطبیقی زیبایی‌شناسی تأکید و ادوات آن در زبان و ادبیات عربی و زبان و ادبیات فارسی

زبان مهم‌ترین ابزار ارتباط و پیوند میان انسان‌ها برای بیان مفاهیم ذهنی آن‌ها و مجموعه‌ای از نشانه‌هاست که برای پیام‌رسانی به کار می‌رود. برای آنکه این پیام‌ها به‌ راحتی از گوینده به شنونده منتقل شود، گاهی با نشانه‌هایی همراه می‌گردد تا شنونده همان پیامی را که مورد نظر گوینده است دریافت کند. یکی از این نشانه‌ها در زبان عربی و فارسی، «تأکید یا توکید» است که ضمن ایجاد طراوت و زیبایی در ساختار، به ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 16

صفحات  119- 135

تاریخ انتشار 2010-09-10

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023